‘Epilepsie is nog te veel een pillenziekte.’ Aan het woord is de 32-jarige Gentenaar Gregor Strobbe, biomedisch ingenieur en oprichter van het Gentse Epilog. Met zijn drie jaar oude spin-off bijt hij zich vast in een niche van de niche: epilepsiepatiënten bij wie de medicatie niet aanslaat.

Hoewel, niche? Strobbe vuurt cijfers af waardoor dat niet het juiste woord lijkt. Eén mens op de honderd lijdt aan de hersenafwijking waarbij geregeld kortsluiting is in het brein. In Vlaanderen gaat het om 60.000 mensen, een populatie zo groot als pakweg Genk. Artsen stellen de epilepsie veelal vast via een elektro-encelafogram (EEG). Het kapje met elektroden is een van de oudste methoden in de geneeskunde om hersenactiviteit te meten.

Doctoraatsonderzoek

Bij ongeveer een derde van de patiënten is de epilepsie ‘refractair’: tal van medicijnen zijn geprobeerd, maar die slaan niet, of misschien niet meer, aan. Voor die mensen zat er lang niets anders op dan te leren leven met de aanvallen, stelt Strobbe. Maar dat verandert. Met zijn medestichters Pieter Van Mierlo en Vincent Keereman splitste Strobbe in 2016 een doctoraatsonderzoek van de UGent af in een bedrijf om die groep mensen weer hoop te geven.

‘Bij patiënten bij wie medicatie het laat afweten, is er misschien nog chirurgie in de epileptogene zone mogelijk, de zone waar de kortsluiting optreedt’, legt Strobbe uit. ‘De zone kan weggesneden worden om de aanvallen te temperen of te elimineren. Die hersenchirurgie is wel pas mogelijk als de epileptogene zone haarfijn in kaart gebracht is. Exact daar komt Epilog op het toneel met zijn ‘Pré-Op’-technologie. We bouwen als het ware een venster op het brein.’

Hoogsensitief

Artsen zoeken naar de epileptogene zone via een EEG van een week lang. De elektroden op het hoofd van de patiënt genereren in die periode een gigantische hoeveelheid datapunten. ‘Onze technologie gaat die data de facto comprimeren. Algoritmen zoeken in de reeks datapunten afwijkende patronen. Het is een vorm van artificiële intelligentie, waarbij de algoritmen getraind zijn door tienduizend eerdere EEG-registraties van epilepsie.’

Wat de arts uiteindelijk in de handen krijgt, is een handige PDF met daarin datapunten (zowel plaats in het brein als timing) die potentieel epileptisch zijn. ‘De focus ligt vooral op het terugdringen van de gigantische datamassa, de uiteindelijke interpretatie van de epileptische datapunten blijft in handen van de neuroloog’, zegt Strobbe. Hij merkt wel op dat de algoritmen hoogsensitief zijn. Ze reiken ook datapunten aan die mogelijk niets betekenen.

De technologie kreeg de goedkeuring van de Amerikaanse en de Europese geneesmiddelenwaakhond en loopt in twee van de vier ziekenhuizen in België die EEG-registraties van een week doen. In december volgde een deal waarmee de doorbraak pas echt lonkt. Epilog ging in zee met het Amerikaanse Persyst, dat wereldwijd EEG-software aanbiedt. Het kan een serieuze shortcut zijn. ‘Verkoop gaat inherent traag in de gezondheidszorg. Dat hadden we onderschat.’

Kentering

Dit jaar volgt de kentering, stelt Strobbe. Epilog vindt niet alleen ingang in ziekenhuizen, maar ook bij farmabedrijven zoals UCB, die de epilepsiemedicatie ontwikkelen. ‘Epilog interpreteert EEG-data op een nieuwe manier’, stelt Erik Janssen, verantwoordelijk voor het thema bij UCB. ‘Het helpt ons aan nieuwe inzichten over welk geneesmiddel het meest geschikt is voor welke patiënt.’

Epilog draaide vorig jaar voor het eerst break-even. Tot nu kon de spin-off teren op durfkapitaal van onder anderen Transics-oprichter Walter Mastelinck.

Ook andere hersenaandoeningen dan epilepsie worden onderzocht. Dat moet in 2021 tot volle wasdom komen. Het onderzoek naar alzheimer is het meest veelbelovende. ‘We hebben een licentie genomen op een dataset van de Universiteit Antwerpen van patiënten bij wie via EEG-metingen post mortem alzheimer is vastgesteld’, zegt Strobbe. ‘Daarmee kunnen we inschatten wat de kansen zijn dat een specifieke groep patiënten alzheimer krijgt.’